Информация от пользователя Armage Donas (facebook)
Об месте коронации короля Миндауга. Из "Codex epistolaris Vitoldi" ст. 996–997 "Был в Литве один король, которого называли Миндовг, который со своей женой принел крестьянское крещение и приглосил братьиев ордина, и построил он в одном городе, который назывался Вилле (ориг. Wille ) костёл-катедру...
Doklady of the National Academy of Sciences of Belarus, 2020, vol. 64, no. 5, рр. 632–640
А. І. Дзярновіч1
Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск, Рэспубліка Беларусь
ЗЕМЛІ БЕЛАРУСКА-ЛІТОЎСКАГА ПАМЕЖЖА Ў Х–ХІІІ cтст.:
АД КРЭВА ДА КЕРНАВЫ
Ливонская рифмованная хроника
(08346.) daß her sach man kêren.
(08347.) stoltz zû Kernowen.
(08348.) daß was leit den Lettowen.
(08349.) dô wart kuniges Thoreiden lant.
(08350.) beroubet vil und verbrant
У 1365 г. Кернаў
быў значна разбураны пад час рэйду ордэнскіх сіл. У 1390 г. жыхары Кернава самі падпалілі
свой горад перад прыходам аддзелаў Нямецкага ордэна на чале з маршалам Энгелгартам Рабе
і саюзных ім тады войскаў Вітаўта. Пасля гэтага Кернаў як значны палітычны цэнтр ужо не ад-
радзіўся і замкі не былі адноўленыя, а ўся матэрыяльная культура закансервавалася.
Хроника Литовская и Жомойтская
A так зараз панове литовские выправили У до Войселка послов зацных и великих панов, именем всего посполства и панов, просячи его на отчизное, власне Ф ему належачое панство, лечь 25А Войселко, будучи поволанным 26 от бога на стан духовный, вымовлялся много, не позволяючи на то жадною мЂрою, и не слухаючи их в том, але же на той час были гвалтовне стрвожоные ФФ 27 повторе выправили послы до него, мовячи: «Если не учиниш того на прозбу нашу, то и гвалтом озмем 28 тя на панство». И 29 так великими прозбами от подданных будучи змякчоным, выЂхал 30 з монастыря 31 Пинского до Новгородка, a потом \л.462об.\ з новгорожаны 32 в княжом почтЂ до Кернова, где его вси панове, бояре и все посполство з великим веселем и радостию, «ладо» «ладо», взываючи, вдячне его Х приняли, и на столицы Великого князства Литовского, Жомойтского, Новгородского, Полоцкого и Курляндского посадили звыклыми 33 церемониами 34, и з мечем, в шатЂ и шапцЂ княжой, поднесли вЂншуючи Ц и зычачи ему щасливаго панованя в долгие вЂки ЦЦ 35.
ЛІТОПИС РАЧИНСЬКОГО
О великом князи Кгидимине
Будучы великому князю Кгидимину Л по смерти отца своего Витеня на Великом князстве Литовском, Руском и Жомоитском, и седечы на стольцы отца своего на Кернове
О великом князи Кгидимине, як Троки зарубил и Вилню
Некоторого часу поехал князь великии Кгидимин з столца своего, c Кернова, в ловы за пять миль за реку Велью, и наидеть y пущы гору красную, дубровами и ровнинами обляглую, и сподобалося ему вельми, и он там поселился, и заложыл город, и назоветь имя ему Троки, гдЂ тепер Старые Троки, и c Кернова перенесеть столец свои на Троки
Maciej Stryjkovvski, Kronika polska, litewska,
žmodzka i wszystkiej Rusi
Wyprawili tedy panowie Litewscy zaraz do Wojsielka posły, imieniem
wszystkiego pospólstwa, i bojar Litewskich, wzywając go i prosząc na oj-czyste
państwo, który acz się powołanim od Boga, na inszy stan, to jest duchowny, a k
temu zakonny długo wymawiał, wszakże gwałtowną potrzebą zatrwożonej, i ku
zginieniu przez wnętrzne niezgody nachylonej ojczyzny zwyciężony, i uprzejmymy
prośbami poddanych zmiękczony, wyjechał z monasteru Pińskiego do Nowogródka, a
potem zebrawszy się z Nowogrodczany, w xiążęcym potcie, ruszył się do Kiernowa,
gdzie go wszyscy panowie, bojare, i pospólstwo z wielkim weselim i radosnym
„łado, łado" śpiewając z klesatanim ręku przyjęli, i na stolicy wielkiego
xięztwa
301
Okrucieństwo Wojsiełka czerńca.
Wojsiełk do Ilże Polskę zwojował.
Litewskiego, Żmodźkiego, Nowogrodzkiego, Połockiego, i Kurlandskiego posadzili i
zwyklimi ceremoniami z mieczem w czapce xiążęcej podnieśli
 |
| Maciej Stryjkowski, O początkach, wywodach, dzielnościach, sprawach rycerskich i domowych sławnego narodu litewskiego, żemojdzkiego i ruskiego…, oprac. Julia Radziszewska, PIW, Warszawa 1978. |
Maciej Stryjkovvski, Kronika polska, litewska,
žmodzka i wszystkiej Rusi
A Lawrasz albo Rimunt Trojdenowic będąc w Kiernowie, i wszystkich panów i
bojar Litewskich, i Żmodzkich obesławszy, tych też którzy z nim byli z tej wojny
przyjechali zebrawszy, uczynił siem, albo rokosz na polu Kiernowskim, tamże
zdawając ojczyste państwo, i wszystkiego się prawa dziedzicznego w Litewskim
Wielkiem Xięstwie wyrzekając, uczynił rzecz do wszystkiego rycerstwa: „Iż
ponieważ się mnie Pan Bóg mój
329
Rzecz Lawrasowa do Litwy gdy państwo zdawał.
Pogonia herb Litewski.
Wicień albo Witenesjna wielkie xięstwo naznaczony.
dał pomścić krwie i okrutnej śmierci ojca mojego, nad bezbożnym stryjem i w tym
mię sam dziwną a wszechmocną łaską ratować, a wojska nieprzyjacielskie potłumić
raczył, za czym i wy wybawieni z srogiej niewolej i wyswobodzeni od ciężkiego
jarzma, które już tuż nad szyjami waszymi wisiało, jesteście, iż jako wolni
ludzie, w wolnej ojczyźnie, z łaski tegoż Boga mojego już bespiecznie żywiecie,
któremu Bogu iżem ja raz przysiągł i dla jego zakonu świętego świata i roskoszy
jego marnych a nietrwałych, wyrzekłem się, a przyjąłem tę czarnoreszę albo
kaptur Czernecki, tedy i na ten czas przez miecz za pomocą Bożą obronioną
ojczyznę moję, wam całą wolną, kwitnącą, z zupełnym, a jeszcze przybawionym
Połockiego xięstwa przybyciem, prawa dziedzicznego i pierworodnego wam ustępuję,
a sam się do monasteru mojego, w którymem sobie mieszkanie ulubił, wracam.
Wolniście ludzie, wolnie i według zdania swego, pana sobie obierajcie, któryby
jednako wszystkiej rzeczypospolitej waszej był pożyteczen; bo iżbych wam radził
którego z bratów moich stryjecznych na państwo stołeczne wybrać, gdyż oto jest
Mindów i Algimunt synowie Holszego i Ginwił, syn xiążęcia Gedrussa, właśni
ojczycy i dziedzicy xięstwa tego po mnie; wszakże jeszcze mali, lat po temu nie
mają, dla czego na ten czas ażby dorośli nie godzą się na władzą tak wielkiego
państwa, które męża nie i dzieci do porządnej sprawy potrzebuje; bo stryj mój
Narimunt, gdy siadł na Wielkim Xięstwie Litewskim, herb swój Kitaurus zostawił i
spuścił braciej swojej, a sobie uczynił herb męża zbrojnego na koniu z mieczem
gołym nad głowę wyniosłym, nieprzyjaciół goniącego, a to znamionując W tym
herbie, iż to państwo męstwem i mieczem rozszerzone, potrzebuje pana dorosłego i
męża zupełnego, któryby mieczem umiał bronić ojczyzny swojej, a iżby nie onego
goniono, ale on gonił i bił nieprzyjacioły uciekające. I tak mi się widzi, iż na
ten urząd godnyby był Witenes albo Wicien, który był marszałkiem u ojca mojego,
bo jest mąż do wszystkiego udatny.
Panowie tedy Litewscy, wysłuchawszy tej rzeczy xiążęcia Lawrasza, albo
Rimunta, pana swego przyrodzonego, po świeżym zwycięstwie do monasteru się
wracającego, s płaczem go prosili, aby raczej sam nad nimi jako dziedzic panować
raczył. Wszakże gdy on żadnym sposobem na to zezwolić nie chciał, przestali na
pożytecznej radzie jego i z jednostajnymi głosy, tuż przy nim w Kiernowie,
wybrali na Wielkie Xięstwo Litewskie, Żmodzkie i Nowogrodskie, Witena, przed tym
marszałka Trojdenowego, męża doświadczonej dzielności, rodem z Ejragoły, jak
niektóre Latopiszce świadczą, z herbu i famiiiej starożytnej xiążąt Rzymskich
Kolumnów, w ty krainy pułnocne Żmodzkie s Palemonem w okrętach morzem
zaniesionych, jak się wyższej dosyć szeroko i dowodnie o tym powiedziało.
Комментариев нет:
Отправить комментарий