Белая Русь: Фаскарино и материалы Виленской диоцезии

Фоскарино

Фаскарино «Discorso della Moscovia»: «Эта страна ранее была населена Роксоланами, Гетами, Даками и Бастарнами, откуда, как считают, возникло и имя Русии, так как одна часть Литвы зовется нижней Русью, а другая, недавна покоренная московитами, белой Руссией»

«Onde crederei essere disceso il nome della Russia, imperoche chiameno una parte di Lithuania Russia bassa et l'altra la bianca ulteriore soggetta a Moscovii»(Discorso della Moscovia di Marco Foscarino, almeno attribute a lui // HRM. V. I P. 147

 Из книги Алеся Белого «Хроника Белой Руси»

«Паводле Стабніцкага, Русь падзяляецца на тры часткі: 1) Русь, якая прылягае з усходу да Малой Польшчы (г.зн. Галiччына); 2) Падолле са сталіцай у Камянцы; 3) «трэцяя частка, якая называецца Белая Русь, распасціраецца на поўначы аж да ліваў, а на ўсходзе аж да р.Танаіс, сумежжа Еўропы і Азіі… Адсюль пачынаецца тая знакамітая рака Барысфен, якую жыхары называюць Непер, ля якой ёсць горад пад назвай Смаленск, у якім знаходзіцца сядзіба мітрапаліта Русінаў. У ёй таксама ёсць вялікі горад, да якога з самых аддаленых краёў прыходзяць купцы, называючы яго Ноўгарад»353. »

353 Post hac tercia pars que alba Russia vocatur, extendit late in septemtrione usque ad Livones, & in oriente usque ad Tanai fluvium confinem Europe & Asie... Hinc etiam platitur ille celebris fluvius Boristhenes quem accole Neper vocant, iuxta quem civitas est nomine Smolensko, in qua sedes est metropolitani rutenorum, in hac etiam est illa magna civitas, ad quam ex longissimes partibus illuc mercatum advenientes mercatores Nogardiam vocant... Joannis Stobnicensis. Introductio in Ptolomei cosmographiam. Fol. 21. Аднясенне сядзібы праваслаўнага мітрапаліта ВКЛ да Смаленска не выпадковае. Большасць мітрапалітаў XV — першай чвэрці XVI ст. былі адначасова і смаленскімі епіскапамі (Герасім, Місаіл і інш.). Верагодна, менавіта таму Смаленск і быў галоўным цэнтрам літоўска–беларускага летапісання.

Relationes status dioecesium in magno ducatu Lithuaniae. 1. Diocesis Vilnensis et Samogitiae / Red. P. Rabikauskas. Romae, 1971 p. 160

Область Виленской диоцезии определял виленский епископ в 1754 г. как totam Lituaniam ac Albam Lituaniae Russiam

там же с. 181

Praeterea Cancellarius dioecesanus et Archidiaconus Albae Russiae ... Ius patronatus Scholastici, Castoris et Archidiaconi Albae Russiae spectat

Habeo archidiaconos etiam duos: Vilnensem et Albae Russiae

suffraganei tres: Vilnensis, Albae Russiae et Samogitiae

Hoc etiam anno cura et sollicitudine mea de nova radice fundatio facta in partibus Russiae, palatinatu scilicet Minscensi, pro Missionariis Instituti S. Vincentii a Paulo Congregationis Missionis in oppido Smilowicze dicto